Eskilerden şöyle bir söylem vardı. Fındık bahçesi kırk harman olacak. Her çeşit bahçede olacak ki verimimiz iyi ve dengeli olsun diye. Sizce de böyle mi olmalı?

Her çeşidin bahçede olmasını doğru bulmasam da ana yetiştirdiğimiz fındık çeşidinin tozlayıcıları, muhakkak bahçemizde olmalıdır. Tozlanma ki en büyük sıkıntı erkek ve dişi çiçeklerin aynı zamanda açmıyor olmasıdır. Bu nedenle uygun tozlayıcı çeşidin bahçede olması verim açısından oldukça önemlidir. Peki hangi fındık çeşidini hangi fındık tozlar? Birlikte bakalım…

Tombul fındık... Namı her yerde olan Giresun yağlısı yani. Halk arasında yağlı fındık, Giresun fındığı ya da Mehmet Arif fındığı derler. AB’de tescilli olan bu harika fındık çeşidimizin en iyi tozlayıcıları Allahverdi ve foşa çeşitlerimizdir. Erkek ve dişi çiçeklenme tarihleri 10-20 Ocak tarihleridir. Bu arada erkek çiçekler “püs, kedicik”, dişi çiçekler de “karanfil” diye bilinir. Kafalar karışmasın. Özetle tombul fındık yetiştiriyorsak Allahverdi ve foşa çeşitlerimiz bahçede olmalı ki iyi bir tozlanmayı sağlayabilelim.

Çakıldak fındık… Halk arasında delisava, göğ fındık, gök fındık diye de bilinir. Tombul fındığa göre erkek çiçekleri 15-20 gün erken, dişi çiçekleri 10-15 gün geç açar. Son yıllarda çoğu çiftçi tarafından tercih edilen bu çeşidin en iyi tozlayıcıları ise tombul, Allahverdi ve foşa çeşididir.

Mincane fındık... Trabzon’da zango ya da sıra fındığı derler. Sakarya-Düzce’de ise sarı yağlı ya da Akçakoca fındığı derler. Erkek ve dişi çiçekleri tombul fındığa göre 5-10 gün geç açmaktadır. En iyi tozlayıcıları kara yağlı, foşa ve kalınkara çeşitlerimizdir.

Palaz fındık... Samsun’da sarı yağlı, Trabzon’da enişte fındığı da derler. Erkek ve dişi çiçeklerin açma tarihleri tombul fındığımızla aynıdır. En iyi tozlayıcıları foşa, tombul ve mincane çeşitlerimizdir. Palaz fındıkta bir ayrıntı vardır. Palaz fındık kendine kısırdır. Yani sadece palaz fındıktan oluşan bir bahçe tesis ederseniz fındık olmayacaktır.

Foşa fındık… Halk arasında yomra ve boyhane fındık da derler. Erkek ve dişi çiçeklerin açma tarihleri tombul fındığa göre 5-10 gün erkendir. En iyi tozlayıcıları çakıldak, Allahverdi, sivri ve tombul fındıktır.

Aralık ayının sonlarına geldiğimiz bu dönemde bazı fındık çeşitlerimiz de ufak da olsa tozlanmanın başladığını görebiliyoruz. Bahsi geçen fındık çeşitlerimiz için tozlayıcıları bahçede az ise muhakkak dikimlerini yapalım. Mevcut da bahçede olan yabani-ham fındıklarımızı bahçeden keserek asla uzaklaştırmayalım. Yabani fındıklarımızın da tozlanma üzerine olumlu katkıları vardır. Buradan anlayacağımız üzere iyi bir tozlanma iyi bir verim için çok önemlidir. Yeni bahçe tesis ederken de tozlayıcı çeşitlerimizi göz ederek bahçe kurmalıyız. Yoksa her şey baştan yanlış olur.