Uğur Büyük'ün "Kırsal mahalleye dönmeli miyiz?" başlıklı köşe yazısı
Kırsal mahalle, büyükşehir yasasıyla mahalle statüsüne geçen köylerin, kırsal alan özelliklerini korumak amacıyla kanunla yeniden düzenlenmiş bir statüdür. Nüfus yoğunluğu düşük, temel ekonomik faaliyeti tarım, hayvancılık, ormancılık gibi alanlar olan ve altyapı hizmetlerinde kırsal karakteristiklere sahip yerleşim yerlerini tanımlar.
Kırsal Mahalleye geçmek vatandaşımıza ne avantajlar sağlar?
1-) Konutlarda emlak vergisi, iş yerlerinde ise emlak vergisinin yarısı oranında muafiyet sağlar.
2-) İş yeri açma, ruhsat gibi belediye harçlarında indirim ya da muafiyet uygulanır.
3-) Tarımsal sulama faaliyetlerinde ve evlerde kullanılan su ücretlerinde indirim sağlanır.
4-) Bölge, tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik devlet teşviklerinden daha kolay yararlanabilir.
Bina arazi ve meskenlerden emlak vergisi alınmayacaktır. Ticari bina ve arazilerden emlak vergisi yüzde 50 indirimli alınacak. Bina inşaat harcı ve buna benzer diğer hiçbir harç alınmayacak. Diğer vergi ve harçlara yüzde 50 indirim uygulanacak. İçme ve kullanma suları iş yerleri için yüzde 50 konutlar için yüzde 75 indirimli olacak. 6831 sayılı kanuna göre ormanlardaki hak ve imtiyazlardan yararlanmaya devam edilecek. Kırsal mahalleler ilçe ve büyükşehir belediyelerine oy vermeye devam edecek ve tüm belediye hizmetlerinden de yararlanma hakkına sahip olacak.
Türkiye'de bulunan 30 Büyükşehir’in 29'unda, binlerce noktada uygulanırken komşumuz Kocaeli’nde bile yüzden fazla noktada uygulanmaya konulmuşken Sakarya'da uygulanması nasıl mümkün olamaz? Sakarya Büyükşehir Belediyesi ve Karasu Belediyesi neden buna karşı çıkıyor?
1-) Belediyeler, kentsel alanlarda daha fazla vergi ve harç geliri elde eder. Kırsal mahalle statüsüne dönüldüğünde, bu bölgelerdeki vergi gelirleri azalabilir veya farklı bir yapıya geçebilir. Bu durum belediyenin bütçesini olumsuz etkileyebilir.
2-) Kentsel alanlarda belediyeler, altyapı, ulaşım, temizlik, su, kanalizasyon gibi hizmetleri sağlamakla yükümlüdür. Kırsal mahalle statüsüne geçiş, bu hizmetlerin kapsamının değişmesine veya belediyenin sorumluluklarının azalmasına neden olabilir. Ancak belediyeler, bu durumu kendi hizmet alanlarının daralması olarak görebilir.
3-) Kentsel alanlarda imar planları, yapılaşma ve altyapı projeleri belediyelerin kontrolündedir. Kırsal mahalle statüsüne geçiş, bu alanlarda farklı yönetmeliklerin uygulanmasına neden olabilir. Bu da belediyenin planlama ve kontrol yetkisini sınırlayabilir.
4-) Belediyeler, kentsel alanlarda daha fazla siyasi ve bürokratik kontrol sahibidir. Kırsal mahalle statüsüne geçiş, bu kontrolün azalmasına veya paylaşılmasına neden olabilir.
Karasu’da bu tanıma uyan 34 mahalle bulunuyor. Karasu Belediyesi’ne dilekçe vererek kırsal mahalleye geçiş isteyen 11 mahalle olan Adatepe, Küçük Karasu, Yeşilköy, Ortaköy, Yenidoğan, Ardıçbeli, Subatağı, Üçoluk, Taşlıgeçit, Camitepe ve Kurumeşe mahallelerinin talepleri 7254 sayılı kanunun 10.maddesi uyarınca Karasu Belediyesi’ne sundular. Kalan 23 mahallenin de gelecek aydan itibaren bu başvuruları yapacağını düşünüyorum.
Belediyeler, kırsal mahalle statüsüne dönüşü genellikle tercih etmez ve bu sürece direnç gösterebilir. Ancak bu durum, yerel halkın ihtiyaçları ve bölgenin sosyo-ekonomik yapısına göre değişkenlik gösterebilir. Halktan yana olun, her şey ekonomik gelir elde etmek değildir. Belediyenin görevlerinden biri de vatandaşlarının çıkarlarını korumaktır. Çiftçiyi, tarımı, hayvancılığı ve seracılığı destekleyin. Üretmeden tüketmek olmaz…
