Umut Uysal'ın "Fındık kozalak akarı" başlıklı köşe yazısı
Fındık bahçelerinin özel bir zararlısı olan fındık kozalak akarı gözle görülemeyecek kadar küçük olup meyve veya sürgün gözlerine girerek onların şişkinleşip kozalak şeklini almalarına sebep olur. Çiftçiler arasında da “dal mantarı, kırmızı gül” olarak da biliniyor. Kozalak akarı zararlısı 2020 yılının uzun süren yüksek sıcaklıklar nedeniyle gelişimini önemli derece artırdığı ve 2021 yılı üretim sezonunda yapılan bahçe kontrolleri sonucunda mücadelesi yapılması gereken önemli bir zararlı olacağı anlaşılmıştır. Akarın neden olduğu deforme olan gözler gelişemediğinden uç kurumaları çok yoğun görülebilir. Kırmızı kozalak halini alan gözlerin hepsi birer çotanak ve fındıktı desem ne derdiniz? İşte o kadar çok verim kaybına neden olabilir. Peki neler yapabiliriz?
Fındık tarımında verimi etkileyen en önemli zararlılardan biri olan fındık kozalak akarında en etkili mücadele şekli mekanik mücadeledir. Mekanik mücadele, kozalakların kışın yapraksız dönemde elle toplanıp bahçe içerisinde bir yere bırakılması şeklinde yapılan bir mücadele yöntemidir. Fındık kozalak akarı çok yavaş hareket ettikleri ve olumsuz çevre şartlarından çok çabuk etkilendikleri için kozalakları terk edemezler ve kuruyan kozalaklar içinde besin bulamadıkları için ölürler. Ama şunu diyebiliriz. 40-50 dönüm yeri olan çiftçi hangi birini toplayacak ki? Çok zor, bazı arazilerde mekanik mücadele mümkün değil.
Diğer mücadele ise kimyasal mücadeledir. Kimyasal mücadele yapılacak bahçelerde ise mutlak bir ön sayım yapılmalıdır. Bu amaçla 1-10 dönüm büyüklüğündeki bahçelerde 10 ocak, 11-20 dönüm büyüklüğündeki bahçelerde 20 ocak, 21-30 dönüm büyüklüğündeki bahçelerde 30 ocak işaretlenir. Bu ocakların birer dalındaki kozalak sayılır. Bir dalda ortalama 5 kozalak varsa ilaçlı mücadeleye karar verilir.
Kimyasal mücadele için en uygun zaman akarların göçünün yoğun olduğu Nisan ayı ortası ve Mayıs ayı başındaki bir haftalık süredir. Başarılı bir mücadele için yaprak ve sürgünlerin tamamen ilaçlanması gerekmektedir.
