Ali Keskinsoy'un "Beş kişinin gıybetini yapmak caizdir!" başlıklı köşe yazısı
Değerli dostlar, gıybetin büyük günahlardan olduğunu biliyoruz ama maalesef bir türlü kurtulamıyoruz.
Bugün sizlere gıybetin caiz olduğu 5 yeri inşallah söyleyeceğim. İlla gıybet etmeniz gerekiyorsa bu kişilerin gıybetini yapabilirsiniz.
Değerli dostlar; İslamiyet maslahat icabı bazı durumlarda gıybet etmenin caiz olduğunu bizlere söyler.
Mesela; birisi geldi size başka birisiyle ticaret yapmak istediğini söyledi o adam hakkında bilgi alıyor, o adam da insanlara zarar veren üç kağıtçı bir adam ise bunun üçkağıtçı olduğunu söylemek elbette ki gerekir, bu kişiyi korumak adına.
Veya birisi başka birisiyle evlenmek istiyor, bu konuda sizden bilgi istiyor onun kötü ahlakı varsa onu mutlaka söylememiz gerekir, veyahut da bir mahkemeye müracaat ettiniz olayı anlatmanız gerekiyor, Gıybet diyerek anlatmamazlık yapamazsınız.
Dolayısıyla İslamiyet'in cevaz verdiği beş tane Gıybet yeri vardır.
Bunlardan birincisi; şikayet etmek.
Mazlum birisi zulme uğramış birisi gelmiş onun hakkını gasp etmiş.
Ne yapması gerekiyor? Bir mahkemeye gitmesi gerekiyor, bu durumda olayı anlatması gerekiyor, aslında olay baktığımız zaman gıybettir. O kişinin hoşuna gitmeyecek şeylerdir, ama burada kişi, zulmünü gidermek için bunu yapıyorsa bu caizdir ama çok fazla detaya da girmemek gerekir. Ne kadar gerekiyorsa o kadarla istifa yetinmesi gerekir.
İkincisi; kötülüğü değiştirmek için yardım istemek.
Mesela bir çocuğun yanlış bir hareketi var. Gittiniz anne babasına dediniz ki “Sizin çocuğunuzun şöyle şöyle yanlışları var.”
Aslında niyetiniz, anne babanın bu konuda sözü geçer onu düzeltelim niyetiyle söylediniz.
Eğer söylemezseniz anne babanın haberi olmayacak, çocuk iyice bataklığa gidecek, bu durumda gıybet caizdir.
Üçüncü olarak; fetva sormak.
Birisi geldi bir konuyu öğrenmek istiyor fetva sormak istiyor, bize geldi derdini anlatması lazım. “Hocam şöyle şöyle oldu” diye aktarması gerekiyor. Olayın vuzuha açığa çıkması için bu durumlarda çok fazla detaya girmeden, bu zaruret miktarı olan şeyler anlatılabilir.
Dördüncüsü; Müslümanları kötülükten sakındırmak için.
Birisi var insanları yanlış bilgilendiriyor yanlış yönlendiriyor. Ehli sünnet akaidine yanlış fetvaları var. Elbette ki bu konuda bu insan yanlış konuşuyor, bu insan ehli sünnet değildir demek gerekir.
Veya az önce söylediğimiz gibi birisi birisiyle evlilik yapmak istiyor. Onun da kötü ahlakı var. Müslümanları kurtarmak için bu durumlarda söylenebilir.
Son olarak da; tanımlamak için.
Mesela birisi kördür veya topaldır veya rengi farklıdır.
Mesela kör falanca, topal falanca, bunu söylerken bu kişiyi tahkir etme niyeti olmadan, insanlar artık tanıyamıyorlar, sadece öyle tanıyorlar.
Mehmet diyorsunuz tanımıyor, falanca yerdeki Mehmet diyorsunuz tanınmıyor, adamın bir lakabı var, mesela Topal Mehmet diyelim böyle tanınıyorsa, tanınması için rencide etmek için değil, tanınması için söylenebilir ama yine de mümkün mertebe başka vasıflarıyla söylemek gerekir.
Rabbim hepimizi bu hastalıktan muhafaza…
