Geçtiğimiz Aralık ayında yarasa ya da yılan olduğu düşünülen bir çeşit vahşi hayvanda on binde bir ihtimalle mutasyona uğradı. Çok düşük bir ihtimaldi ama gerçekleşti. Vahşi bir hayvan ve insan teması da görece düşük bir ihtimaldir o da Çin'in Wuhan kentinde gerçekleşti. Bu mutasyondan sonra sadece soğuk algınlığı yapan virüs artık zatürre yapmaya başlıyor insanı. Çok ciddi boyutlarda zatürresi devam edip akciğer yetmezliğine götürüyor ve öldürüyor.

 

Corona virüsünün öldürme oranı 3 yani yüz kişiye bulaştığını varsayarsak sadece 3 kişide ölümle sonuçlanıyor. Corona’nın tehlikeli alt tipi de Sars'dır. Sars'ta ölüm 15-20'lerde. Mers de çıktı, bu da 20-25'lerde. Ayrıca çok sorulduğu için İspanyol gribiyle bir benzerliği yok Corona'nın.

 

Evrim Ağacı'nın düzenlediği makaleye göre Corona, Sars ve Mers'e göre daha bulaşıcı ve Ebola gibi virüslerin aksine vücut sıvıları yoluyla değil, solunum yoluyla, insandan insana bulaşıyor. Üstelik virüs, henüz "kuluçka" evresindeyken, yani bulaştığı kişilerde semptomlar belirmeden önce diğer insanlara da bulaşabiliyor. Benzer şekilde, her hasta, hastalığı benzer şiddet ve semptomlarla geçirmiyor; dolayısıyla daha az şiddette geçirenler hastanelere başvurmayabilir ve hastalığın yayılmasına sebep olabilirler. Bunlar çok tehlikeli, çünkü karantina ve önlem ihtimalini neredeyse yok ediyor. Amerikan Hastalık Kontrol Merkezi (CDC), şu anda kuluçka öncesi bulaşmaya yönelik kanıt olmadığını ileri sürüyor.

 

"Koronavirüsden kaç kişi ölebilir?" sorusuna Doç. Dr. Aytun Erbaş şöyle cevaplıyor:

 

6 ay içinde yayılır. Şu anda enfekte insan sayısı yüzbinlerde. Milyonu bulur. 1 milyonu bulursa, Üç yüz bin kişi ölebilir. Ama 3, genel popülasyonda 3. Diyabet, KOAH, akciğer hastalığı, kanser hastalarında bu oranlar 40'lara çıkar. Bu dünyayı meşgul edecek ama panik yapmaya gerek yok hiçbir şekilde, önemli olan korunmak.

 

Peki nasıl korunacağız?

 

1. Elleri ve kolları dirseklere kadar 30 saniye boyunca günde 3-4 defa iyice yıkamak.

 

2. Özellikle hasta sirkülasyonun fazla olduğu alışveriş merkezlerinde UVC lambalarının bulunması virüsü ve bakteriyi öldürür. Göz yakması dışında insana herhangi bir zararı yok. Onun için insanlar ortamda yokken 3-4 saat çalıştırmamız yeterli.

 

3. Tuzlu su lavajı. Yarım litre suya 5 kaşık tuz koyup tuzlu su haline getirdikten sonra burnu ve ağzı gün içerisinde 3-4 kere çalkalamak ve tükürmek. Virüsün hücre içine yerleşmesi en az 4 ile 5 saat arasında gerçekleşir. O yüzden gün içinde sürekli tuzlu su lavajı yapmak virüsü öldürür.

 

Yanlardan hava alan maske kullanmak bir işe yaramıyor. Ancak yanlardan hava sızdırmayan N95 tipi maskeler işe yarıyor denilebilir. Normalde takmaya gerek yok. Maske, hasta olan kişinin hastalığı yaymasını engeller. Hasta olmayan kişiyi Corona’ya karşı korumaz yani.

 

Panik yapmaya gerek yok. Önlemlerimizi alalım, hijyenimize önem gösterelim.

 

Not: Bu bir derleme yazısıdır. Farklı kaynaklardan öncelikle kendim anlayabileceğim şekilde derledim. Konu hakkında herhangi bir uzmanlığım yoktur.