Ekonomist değiliz, ekonomi üstatlarının da eline su dökemeyiz eyvallah. Ama Cumhurbaşkanımız gibi de ekonomi anlayacak kadar varızdır diye düşünüyorum.
Bu yazıyı yazarken asgari ücretin yeni rakamları açıklanmamıştı. Öncü Karasu Gazetemiz basılıp size ulaşmadan önce de açıklanmış olacaktır.
13 Aralık 2021 güncel asgari ücretin brüt hali 3 bin 577 lira 50 kuruş. Tabii bu rakam vatandaşın eline geçmiyor. Vatandaşın eline geçen para 2 bin 825 lira 90 kuruş. Yani toplam vergi kesintisi 751 lira 60 kuruş.
Asgari ücretin yeni halinde beklenti net maaşın brüt seviyesine çekilmesi. Ekonomi işi ciddi denge meselesi. Bir işveren olarak düşündüğümde ben 3 bin 500 - 4 bin lira asgari ücret nasıl ödeyeyim? Bir işçi olarak düşünürsem 2 bin 825 lirayla nasıl geçineyim?
Diğer taraftan, kesintilerin brüt asgari ücretteki payında 42 ülke arasında 5. durumdayız. Yani bu oranda ilk beşte olmak, ekonomi açısından son beş ülke arasında olduğumuzu gösteriyor.
Tamam sorunu dile getirdik, çözüm ne? Yukarıdaki çözüm yöneticilerin işi. Fakat tabandaki çözüm en azından asgari ücretteki vergi kesintisini taban seviyesine çekmek. Az kazanandan az vergi, çok kazanandan çok vergi misali.
Yani bu ülkede istikrar orta direk vatandaş değil, iş veren üretici ve fabrika sahipleri olmalı. Sokakta, çarşı pazarda parayı harcayan kesim zengin kesim değil. Zengin kesim parayı zengin sektörde harcar. Çarşı pazara sıcak para girişini ancak orta direk sağlıyor.
Vatandaş 751 lira kesinti miktarını dahi elinde tutsa, o parayı harcamamak için bugün ne doğalgazı açabiliyor ne sorasında et görüyor. “Fakir edebiyatı yapıyor” demeyin. Yaşamadığınız için bilemiyorsunuzdur. Yaşayana saygı gösterelim.
Asgari 4-5 binlere çıktığında piyasadaki en küçük madeni paralar zamanla ortadan kalkacak ve yeni 250'lik 500'lük banknotlar basılacak. Yarın öbür gün, vatandaş yine peyniri alırken zorlanacak. Vergi ile ayakta duran bir ülke olmaktan çıkıp kendi iç tüketimini üreten bir ülke olunmadıkça bu döngü bitmeyecek. Yıllar sonra da elimizde yine 1 milyon liralık kağıt para olacak. Yani tarih tekerrür edecek.
Asgari ücretteki vergi kesintisi azaltılarak vatandaşın cebine giren para miktarı arttığında çarşıda emin olun hareket başlar. Hareket demek yeni istihdam demek olacak. Her anlamda sokakta harcanan para, esnaftan yine asgari ücretli vatandaşa direkt veya dolaylı dönecektir.
Asgari ücretli sayısını düşündüğünüzde 751 lirayı hiç de küçümsemeyin. Pırlantadan, yat sahibinden vergi kesintisi yapılacağına vatandaşın kemerini biraz gevşetseler, tabandaki bu çalkantı da yaşanmayacaktır. “Buradan ahkam kesmek kolay tabi bizim için değil mi? Onu ülkeyi yönetenler düşünmüyor mu” diyenleriniz olacaktır. Eyvallah, sen de haklısın kardeşim ne diyeyim. Susalım en iyisi...