Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi yumurta, Türk toplumu ve beslenme kültüründe önemli bir yere sahip besindir. Yumurta; vücutta üretilemeyen, dışarıdan alınması gereken bütün aminoasitleri içeren örnek protein olarak adlandırılan bir besindir. İçeriğindeki A vitamini; bağışıklık sisteminin temellerini sağlamlaştırırken görme duyusunun gelişmesinde de aktif rol oynar. Demir, kansızlığın önlenmesinde önemlidir. Aktif ve enerjik bir yaşam için kanda oksijen taşır.
Halsizliğe meydan okuyan selenyum da yumurtada yeterli ölçüde bulunur. Zengin çinko içeriğiyle bağışıklık sisteminde rol oynarken, aynı zamanda tırnakların ve saçın canlı ve parlak olmasında da etkilidir. İçerdiği biotin ile yağ metabolizmasında rol oynar, kolin ile de karaciğer yağlanmasını engeller ve beyin gelişiminde etki gösterir. Yağsız vücut kitlesinin korunmasına yardımcı olan ‘lösin’ aminoasidi yönünden zengin olup yağların yakılmasında da rol oynamaktadır.
Proteinden zengin olmasından dolayı yanıklı, travmalı ve kanserli hastaların beslenmesinde doku yapımını sağlaması açısından önemlidir. Tokluk hissi oluşturduğundan gün içinde beslenmenin düzenlenmesine katkı sağlar. Çiğ yumurtanın sindirimi güç ve sağlıksız olduğu için mutlaka sarısının ve beyazının pişirilerek kullanılması önerilmektedir. Yumurtanın sarısında ortalama olarak 213 mg kolesterol bulunur. Yumurtanın sarısı yüksek kolesterol içermesine karşılık yağı doymamış yağ olduğundan kolesterol yükseltici etkisi doymuş yağdan düşüktür. Ancak çok yararlı olduğu düşünülerek fazla tüketimi de karaciğeri yorar, alerjik reaksiyonlara sebep olur.
Yumurtanın taze olup olmadığını anlayabileceğiniz çeşitli yöntemler vardır:
Yumurtayı ışığa tutarak içerisindeki hava boşluğunu kontrol etmek, ne kadar bayatlamış olduğunu anlamak için iyi bir yöntemdir. Işıkta kabuğunun belli kısımlarında gözüken şeffaflıklar hava boşlukları hakkında bilgi verir. Bu boşlukların artmış olması daha bayat olduğunu gösterir.
Yumurtayı kırdığınız kaseyi hafifçe salladığınızda eğer yumurtanın sarısı akından bağımsız bir şekilde hareket ediyor veya çabucak ayrılıyorsa yumurta bayatlamış demektir.
Yumurtalar bayatladıkça içerisindeki su azalmakta ve doğal olarak ağırlıkları da azalmaktadır.
Yumurta bayatlığını ölçmek için yapacağınız su testi için 1 bardak suyun içerisine yumurtayı attığınızda eğer yumurta batmak yerine, suyun üstüne çıkıyorsa bayatlamış demektir.
Yumurtanın sarısının koyuluğu tavuğun yemiyle alakalıdır ve yumurtanın besleyiciliği veya kalitesiyle bir ilgisi yoktur. Yumurtanın kabuğunun rengi tavuğun cinsiyle alakalıdır. Kabuğu kahverengi ve beyaz olan iki yumurtanın da içerdiği protein, mineral ve vitaminler aynıdır.
Yumurta alındığında dolapta yıkanmadan saklanmalıdır. Karton ambalajlarda 1-2 hafta saklanabilir.